Kardiyovasküler hastalıklar ile
ilişkilendirilen arter-tıkayıcı bir molekül olan kolesterolün yol
açabileceği olası bir sorun daha 29 Kasım 2013 tarihli “Science” da
yayınlanmıştır.
Vücut tarafından metabolize
edildiğinde potansiyel bir östrojen-benzeri moleküle dönüşerek meme
kanseri hücre gelişimini tetikleyebildiği yapılan deneyler ile saptanan
kolesterol, ayrıca hiperkolesterolemi vakalarında östrojen hormon
reseptörü (ER) pozitif meme kanseri hastalarının endokrin terapilerine
verdiği cevabı da düşürebilmektedir.
Duke Kanser Enstitüsü,
Farmakoloji ve Kanser Biyolojisi Departmanı araştırmacısı Donald
McDonnell, Ph.D, yaptığı açıklamada kolesterolün kendisinin değil fakat
yan ürünü olarak kabul edilebilecek bir metabolitinin (27HC) östrojen
hormonunu mimikleyerek bağımsız bir şekilde meme kanseri tümörünü
besleyebildiğini belirtmiştir. Açıklamanın devamı özetle şu şekildedir;
“Bugüne kadar obezite ile meme kanseri ve yüksek kolesterol seviyeleri
ile meme kanseri arasındaki ilişkiyi gösteren pekçok araştırma
yapıldıysa da oluşan mekanizma tam olarak belirlenebilmiş değildi. Şu
anda ise kolesterol seviyelerini düşürmenin ya da 27HC’ ye dönüşümü ile
etkileşim sağlamanın meme kanserinden korunmada iyi bir strateji
olabileceğini söyleyebiliriz.”
Bulunan öncü değerler hayvanlar
ve tümör örnekleri üzerinde gerçekleştirilmiş ve özellikle post-menopoz
kadınlar üzerinde etkisi görülmüştür. Yine de aradaki bağlantıyı net
olarak gösteren ilk araştırma olması bizlere beslenme stili ve
kolesterol değerlerinin önemini göstermektedir.
Zindelikler Dileriz...
17 Ekim 2013 tarihli Psycho-Oncology sayısında
1. ve 2. evre meme kanseri tanısı almış 653 kadının katılımı ile
tamamlanmış bir araştırma sonucu tedaviyi takip eden 1,5 yıl içerisinde
kadınların kişisel gelişim gösterdiğini
öngörmektedir ve posttravmatik stres bozukluğu çoğu kişi tarafından
bilinse de hayatın ciddi bir meydan okuması karşısında bir cevap olarak
oluşan pozitif psikolojik değişimin adı olan “posttravmatik gelişim” de
artık kendisini duyurmaya başlamıştır.
Aslında optimistik
davranışların baz alınarak ölçülmesinin hedeflendiği araştırmada ilginç
bir sonuç olarak kişisel değişimin bu kritere bağlı olmadığı
bulunmuştur. Wake Forest Baptist Medical Center, Winston-Salem, N.C. de
Halk Sağlığı Bilimleri Profesörü olan araştırmacı Suzanne Danhauer’ a
göre durum sadece bardağın dolu tarafını görmek değildir ve hayatındaki
kişilerden yardım talep eden, hayata daha sıkı sarılarak aile ile
arkadaşlara daha yakın olan kadınlarda daha fazla kişisel gelişim
bulgulanmıştır. Düşünülen ana neden kendi savaşları hakkında konuşmanın
ve paylaşımın verdiği “gelişim” desteğidir ve bu da bizlere sağlık
sistemlerinde destek gruplarının önemini göstermektedir.
Tanıdan 8, 14, 20 ve 26 ay sonrası kadınlara yöneltilen sorularda hayata
bakışları, kişisel ilişki durumları, ruh hallerinde yaşadıkları
değişiklikler ve yeni olasılıklara açık olmaları ele alınmış ve sosyal
desteği yükselmiş olan kadınlarda daha fazla kişisel gelişim görüldüğü
belirtilmiştir. Memorial Sloan-Kettering Cancer Center, New York City
psikiyatristi Dr. Mary Jane Massie bu deneyimden kadınların pozitif bir
ders çıkarttığını belirterek, konu hakkında konuşmak istemeyen
kadınların da paylaşıma teşvik edilmesinin önemini vurgulamıştır.
Araştırmacıların dikkatini çektiği bir başka nokta da; bazı kanser
hastalarının “pozitif düşünme” ye şartlandırıldığı ve bu kişilerin
beklentilere cevap veremeyince suçluluk hissettikleridir. Bu nedenle bu
tür bir duygu uyandırılmamalıdır ve her hastanın kendisine özgü bir yolu
bulunabileceği göz önüne alınarak sadece bazı kadınların böyle bir
deneyim geçirdiklerinin bilinmesi sağlanmalı, bir kural gibi
gösterilmemelidir.
Zindelikler Dileriz…
“Tekli Doymamış Yağ” (monounsaturated) grubuna
giren kanola, fındık ve zeytinyağının meme kanseri riskini
azaltabildiği hakkında pekçok araştırma bulunmaktadır ve kullanımı önerilmektedir. Yalnız bu araştırmalarda eksik olan kısım kanola yağının ısıtılması ile ortaya çıkan kimyasallardır.
1,3-Butadiene, solunum sistemi ile vücudumuza giren bir kanserojendir.
Genellikle araç egzost sistemlerinde bulunan 1,3-Butadiene, gıda
endüstrisinin bazı kesimlerince paketlemede kullanılsa da besinlere
geçtiği hakkında bir kanıt henüz oluşmamıştır. Bunun yanısıra kanola
yağının ısıtılması sürecinde büyük ölçüde açığa çıktığı güçlü
araştırmalar ile kanıtlanmıştır ve solunması özellikle meme bezi
kanserojeni olması açısından önerilmemektedir.
Eğer sağlık
açısından kanola yağını tercih ediyorsanız, ısıtma / pişirme
işlemlerinizi buharını solumadan ve ortamı mümkün olduğunca
havalandırarak gerçekleştirmeniz meme kanseri riskinizde etkili bir adım
olacaktır.
Zindelikler Dileriz…
Kaynaklar:
1-
Owen PE, Glaister JR, Gaunt IF, Pullinger DH. Inhalation toxicity
studies with 1,3-butadiene. 3. Two year toxicity/carcinogenicity study
in rats. Am Ind Hyg Assoc J. 1987; 48: 407–413.
2- National
Toxicology Program: Department of Health and Human Services. 11th Report
on Carcinogens. Washington, DC: Department of Health and Human
Services; 2005.
Bütün hastalıklar gibi meme kanseri oluşumunda
da hem genetik hem de çevresel koşullar etkilidir ve çevresel koşullara
olan bu bağımlılık meme kanserini geniş anlamda korunulabilir bir
hastalık haline getirmektedir. Genetik
yapımızı değiştiremeyeceğimize göre çevresel koşullarımızı düzeltmeye
odaklanmamız kanser riskinin azalmasında büyük rol oynayabilmektedir;
tabiki bu çevresel faktörleri anlamamız koşulu ile…
Bir kadının
hayatı boyunca ergenlikten gebeliğe, emzirmeden menopoza doğru hızlı
değişimler geçiren dinamik organı olan memeleri hormon reseptörleri ile
doludur. Bu nedenle meme kanserinin çevresel koşullara bağımlılığı ile
ilgili araştırmalar son yıllarda meme gelişim sürecinin kritik
aşamalarında östrojen-benzeri etkileşimler gösterebilen kimyasalların
araştırılmasına yönlendirilmiştir. İşin en ürkütücü yanı ise bu
kimyasalların büyük bir kısmının evlerimizde günlük kullanımda olan
ürünlerde bulunmasıdır.
Sürprizlerden ilki; ABD dahil pekçok
hükümetin ev ve kişisel kullanım için üretilen ürünlerdeki kimyasallara
yönelik standart bir kanserojen testi isteği bulunmaması olmuştur.
Konuya meme kanseri açısından bakıldığında; östrojenin özelliklerini
mimikleyebilen ve/veya meme kanseri tedavi ilaçları ile etkileşime
girebilecek ürünlerin toksik madde kontrol yasaları 1976 yılından
kalmadır (TSCA 1976) ve 37 yıldır güncelleştirilmemiştir.
Meme
kanserinin bu derece yaygınlaşması üzerine devreye giren konsorsiyumlar
kanserojenleri detaylı olarak teşhis edebilmek için araştırmalara
başlamışlardır ve amaç kanser riskine ek olarak meme gelişiminin tüm
evreleri üzerinde de ayrı ayrı çalışmalar yaparak gıda ürünleri ve
kimyasal ürünlerde gerekli kontrol yasalarının çıkması için hükümetleri
uyarmaktır.
50 yaşın altındaki kadınlarda yükselen oranlarda
görülen ve pek çok tanıda da genetik faktörlerin rol oynamadığı meme
kanserinde artık ilaç sektöründeki gelişmeler ile uzun yaşamak mümkün
olsa da tedavi yolculuğundaki fertilite, nüksetme riskleri ile duygusal
ve fiziksel darbeler hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. İlgili
konsorsiyum araştırmalarından derleyerek sunmayı planladığımız çevresel
kanserojenler ile devam edeceğimiz konunun ileriki yazılarını okumadan
önce ise her kadının kendisine sorması gereken soru şudur; “Kendim ve
özellikle kızım için bu hastalıktan korunmada neler yapabilirim?”
Zindelikler Dileriz…
Pennsylvania Üniversitesi, Perelman Tıp
Fakültesi araştırmacılarının meme kanserinde kullanılan aromataz
inhibitörleri nedeniyle oluşan artralji (eklem ağrısı) semptomlarının
akupunktur tedavisi ile azaldığının bulgulandığı çalışması 28 Ekim 2013
tarihli olarak European Journal of Cancer’ da yayınlanmıştır.
Dr. Jun Mao, M.D., MSCE, açıklamasında artralji nedeni ile ağrı yaşayan
meme kanseri hastalarında akupunkturun ağrı kontrolünde büyük rol
oynadığına dair kuvvetli kanıtlar bulunduğunu ve gözlemlenen yan
etkilerinin hafif ve kısa dönemli olduğunu belirtmiştir.
Aromataz inhibitörü (anastrozole-Arimidex, exemestane-Aromasin,
letrozole-Femara) kullanan kadınların % 50 sinde görünen eklem ağrıları
nedeniyle hastaların % 20 si tedaviyi yarım bırakmak zorunda kalmaktadır
ve bu araştırmadaki kadınlar da üç ay süre ile ağrı yaşadıklarını
belirtmişlerdir. Üç gruba (elektro-akupunktur, sham-yalancı akupunktur,
kontrol grubu) ayrılarak araştırmaya dahil edilen kadınlarda 8 haftalık
elektro-akupunktur seansı grubunda ağrı hissedenlerde % 43 lük bir
oranda azalma dönüşü elde edilmesi 2010 senesinde Jounal of Clinical
Oncology’ de yayınlanmış olan NewYork-Presbyterian Hospital/Columbia
University Medical Center araştırmacılarının aynı konudaki çalışmasını
da desteklemektedir.
Akupunktur kanser tedavisine bağlı diğer
yan etkiler üzerinde de etkili olabilmektedir ve American Society for
Therapeutic Radiology and Oncology 2008 senesi toplantısında
akupunkturun kanser hastalarındaki terleme ve sıcak basmaları üzerindeki
olumlu etkileri de ayrıca belirtilmiştir.
Zindelikler Dileriz…
İlaç metabolizmasında, normal enzim seviyeleri
ilaçları metabolitlere dönüştürmektedir. İlaca bağlı olarak bu
metabolitler tedavi edici (terapötik), zararlı veya inaktif (etkisiz)
olabilmektedir.
Yaklaşık 10
yıllık bir süre boyunca araştırmacıların bir karaciğer enzimindeki
genetik farklılığın hormon tedavi ilacı tamoksifen’ in efektifliği
üzerindeki etkisi hakkında ikiye bölünmüş olmalarını takiben 2013 senesi
başlarında Mayo Clinic Kanser Merkezi ile Avusturya Meme ve Kolon
Kanseri Çalışma Grubu’ nun ortaklaşa açıkladığı kanıtlar ile enzim
CYP2D6 da bulunan değişimlerin tamoksifenin vücutta çalışması üzerinde
anahtar rol oynadığı açıklanmıştır.
Araştırmada CYP2D6 da
görülen genetik değişimlerin tamoksifen ile erken evre meme kanseri
tedavisi gören kadınlarda daha yüksek bir nüksetme ve ölüm oranına yol
açtığının belirlendiğini açıklayan Mayo Clinic onkologlarından Matthew
Goetz, aynı zamanda bir hormon terapi uzmanı olan James Ingle, M.D., ile
birlikte Clinical Cancer Research’ de yayınlanan makalenin ana
yazarıdır.
Klinik araştırmada iki grup post-menopoz ve östrojen
reseptörü pozitif kadını hedefleyen araştırmacılar, ilk grupta 5 yıl
tamoksifen tedavisi görenleri, ikinci grupta ise 2 yıl tamoksifeni takip
eden 3 yıl süresince CYP2D6 enzimine gerek duymayan bir aromataz
inhibitörü olan Anastrozole’ ü kullanan kadınları ele almışlardır.
Çalışma sonuçlarında genetik olarak CYP2D6 enziminde değişim bulunan ve
5 yıl süre ile tamoksifen kullanan kadınlarda standart enzim aktivitesi
bulunan kadınlardan 2.5 kat fazla meme kanseri nüksü veya ölüm
görülmüştür. Orta derecede enzim aktivitesi olan kadınlarda bu oran 1.7
kat bulunmuş fakat 2 sene tamoksifen kullanımından sonra anastrozole’ e
dönüş yapanlarda ise bu genetik değişim etkisini kaybetmiştir.
Tahmini nüfusun % 5 – 7 lik bir kısmının tamoksifeni zayıf metabolize
ettiği düşünülerek National Institute of Health tarafından
desteklenerek, National Cancer Institute ile birlikte çalışan Mayo
Clinic ve Medical University of Vienna grubu enzim aktivitesinden
etkilenmeyen bir alternatif geliştirme üzerinde çalışmaktadır.
CYP2D6 da değişim olup olmadığı ve tamoksifene metabolizmanın vereceği
cevap bir kan testi ile anlaşılabilmekte olup ülkemizde çeşitli
kurumlarda -doktorlarınızın uygun görmesi durumunda- CYP2D6 DNA Testi,
CYP2D6 Polimorfizm Analizi, CYP2D6 İlaç Sensitivite Testi, CYP2D6
Genotipi yaptırılabilmekte ve tamoksifen tedavisine verebileceğiniz
cevap belirlenebilmektedir.
Zindelikler Dileriz…
18 Kasım 2013 – Oncology Practice
Ocak 2000 – Mayıs 2012 arasındaki süreçte Los Angeles Cedars-Sinai Medical Center tarafından gerçekleştirilen ve invaziv meme
kanseri tanısı ile tedavisi gören 2957 hastanın katıldığı klinik
araştırmada üçlü negatif meme kanseri tanısı gören grupta diğer gruplara
göre daha yüksek bir lenf nodu metastazı kaydedilmediği açıklanmıştır.
Luminal A olarak kabul edilen östrojen ve progesteron pozitif fakat
HER2 negatif olan gruptan 2201, her üç markeri de pozitif olan Luminal B
grubundan 344, sadece HER2 pozitif olan gruptan144 ve üçlü negatif
gruptan 378 kadının katıldığı çalışmada uzak metastazı bulunan, nodal
örnekleme uygulanan ve neoadjuvan terapi görenler yer almamıştır.
Dr. Alexandra Gangi ve arkadaşlarının American Society of Clinical
Oncology tarafından organize edilen meme kanseri sempozyumunda
yaptıkları sunumda süreç içerisinde lenf nodu metastazı yaşayanların
oranları ise şu şekilde açıklanmıştır; 734/2201 (%33) Luminal A, 143/344
(% 42) Luminal B, 65/144 (%45) HER2 ve 108/278 (% 39) Üçlü Negatif TNBC
grubu.
Bununla birlikte gerçekleştirilen çokludeğişimli
analizde ise 4 yada daha fazla lenf nodunda görülen metastazın
çoğunlukla HER2 tipte (% 19) ve Luminal B’ de (% 14) görüntülendiği,
oranın Üçlü Negatif ve Luminal A’ da % 9 da kaldığı, yaş (<50), tümör
boyutunun (< 2 cm), tümörün lenf kanallarında bulunmasının
(lenfovasküler invazyon) ve tümörün derece (grade) 2 ya da 3 olmasının
belirleyicilerden olduğu açıklanmıştır.
Varılan tahminlere göre
üçlü negatif tipte meme kanseri tanısı alan kadınlarda lenf nodu
metastazı riski bu grup dışında bulunan türlerden daha fazla değildir.
Zindelikler Dileriz…
“Organik”
etiketinin anlamı üretimin sentetik gübre ve kimyasal kullanılmadan
gerçekleştirilmesi ve GDO’ suz, hormonsuz, antibiyotiksiz ve ışınlama /
radyasyonsuz bir üretimin sağlanmış olmasıdır. “Organik” tüketmek
harikadır fakat sağlıklı olmak için herşeyin organik olması da gerekmez
ve eğer mümkünse lokal üreticilerden taze olarak edinilecek pek çok ürün
sorunları çözer. Kıvırcık salata, marul ve diğer yeşillerin organik
olması gerekli değildir çünkü pek çok yeşil zaten oldukça temizdir.
Sadece iyice yıkadığından emin olmanız yeterlidir.
Yeşilleri
seçerken koyu olanlarına doğru (hindiba, hardal otu, vb.) yönelmeniz acı
olmalarının aslında zararlı böceklere karşı da bir kalkan oluşturması
nedeni ile daha güvenli bir seçimdir. Ayrıca içlerindeki
anti-oksidanları da unutmamak gerekir. Bununla beraber meyve alırken
kabuklarında yüksek oranda tarım ilacı bulunabileceğini göz önüne alarak
organik üretimleri tercih etmeniz gerekir.
Organik ürün bulmanız zor oluyor ise; Environmental Working Group (EWG)
tarafından 2000 – 2005 yılları arasında ABD Tarım Bakanlığı bilgisinde
gerçekleştirilen 43.000 test sonrasında açıklanan en kötüden (en yüksek
tarım ilacı içeren) en iyiye doğru sebze ve meyve sıralaması (Ürün /
Skor bazında) sizler için bir yardımcı olabilir ve altta bulunan bu
listenin ilk sıralarındaki meyve / sebzelerde soyabildiklerinizin
kabuklarını soyarak veya çok iyi yıkayarak bir önlem alabilirsiniz.
Şeftali 100, Elma 96, Dolmalık Biber 86, Kereviz 85, Çilek 83, Kiraz
75, Marul / Kıvırcık 69, Üzüm (İthal) 68, Armut 65, Ispanak 60, Patates
58, Havuç 57, Sivri Biber 55, Kırmızı Acı Biber 53, Salatalık 52,
Ahududu / Frambuaz 47, Erik 46, Portakal 46, Üzüm (ABD Yerli) 46,
Karnabahar 39, Mandalina 38, Mantar 37, Kantalup Kavunu 34, Limon ,
Kavun, Greyfurt 31, Domates, Tatlı Patates 30, Karpuz 25, Yaban Mersini
24, Papaya 21, Patlıcan 19, Brokoli 18, Lahana 17, Muz 16, Kivi 14,
Asparagus , Bezelye (dondurulmuş)11, Mango 9, Ananas 7, Tatlı Mısır
(dondurulmuş) 2, Avokado ve Soğan 1.
Zindelikler Dileriz…
A.B.D. Illinois Üniversitesi bünyesinde
tamamlanan araştırmalarda brokolinin hazırlanma yönteminin potansiyel
güçleri üzerinde büyük değişikliklere yol açtığı gözlemlenmiştir.
Doğal olarak içeriğinde bulunan bir
fitokimyasal olan “sülforafan” kaynağı olarak oldukça değerli olan
brokoli bu nedenle laboratuar testlerinde güçlü bir kanser savaşçısı
olarak belirlenmiştir. Bununla beraber sülforafan oluşumu için bir enzim
olan “mirosinaz” gereklidir ve mirosinaz hasar gördüğü takdirde
sülforafan görev yapmamaktadır.
Üniversite araştırmacıları
brokoliyi kaynatarak, mikrodalgada ısıtarak ve buharda ısıtarak farklı
yöntemleri denemişler ve sadece 5 dakikanın altında buharda ısıtmanın
mirosinazı korumuş olduğunu belgelemişlerdir. Kaynatılan veya mikrodalga
fırına konulan brokolilerde ise süre bir dakikanın altında bile olsa
enzimlerin büyük bir çoğunluğu hasar görmüştür.
Yapılan ilginç
deneylerden biri brokoliyi pişirmeden yiyemeyen gruptaki insanlar için
yapılmış ve pişirilmiş brokolinin yanında mirosinaz içeren herhangi bir
raw-food ürünün yenilmesinin de sülforafan oluşumunu desteklediği
bulgulanmıştır. Mirosinaz içeren ikinci bir çiğ gıdanın etkileşimi ile
kan ve idrar seviyelerindeki sülforafan yükselmiş, brokolinin
anti-kanser güçleri geri gelmiştir.
7 Kasım 2013 tarihinde
“American Institute for Cancer Research” yıllık toplantısında sunumu
yapılan araştırmaya göre hardalotu, turp, aragula, wasabi ve coleslaw
(bir tür lahana salatası) bozulan sülforafan oluşumunu restore eden en
güçlü mirosinaz kaynaklarıdır.
Zindelikler Dileriz…
Biyolojik
desenlerimizin talimatları kromozomlarımızda bulunmaktadır. Vücudumuz
ile ilgili her şey kromozomlarımızdaki genleri oluşturan 'DNA'larımızda
(deoksiribonükleik asit) yazılmıştır. Artık araştırmalar ile anlaşılmış
gerçekler; bazı genlerimizin bizleri hastalıklara karşı dirençli
kılabildiği ama bazılarının da spesifik hastalıklara maruz kalma
riskimizi arttırdığıdır. İlaçların işe yaraması, yaramaması ya da yan
etki olasılıkları da kromozomlarımızdaki yönetmeliklerde yazılıdır, yani
insan genetik kodu sağlık ya da hastalıkların anahtarıdır.
Kanser genlerdeki bir hasarın sonucudur ve nedeni genlerin içerisindeki
hücre büyümesini kontrol eden anahtarlamaların çalışmamasıdır. Örneğin;
aslında kapalı olması gereken bir büyüme geni kilidi kanserde açıktır ve
kanserin gelişimini engelleyici bir genetik anahtarlama bu neden ile
çalışmamaktadır. Sonuçta durağan olması gereken hücreler bölünmeye
başlar ve tümör oluşur. Bu hasarlı büyüme genlerine de “onkogen” adı verilir.
Hasar üç nedenden dolayı oluşabilir;
* BRCA meme kanseri geni gibi hasarlı bir gen ile doğmuş olabiliriz,
* Sigara dumanı gibi çevresel toksinler genlerimize hasar vermiş olabilir,
* Genlerimizin biz yaşlandıkça eskimesi ve tükenmesi yaşımız ilerledikçe kanser riskini arttırabilir.
Onkogenlerin bir anahtar olduğu bilindiğine göre de kanser ile savaşın
kazanılması için gen bazlı koruma ve tedavi üzerine çalışılmasının önemi
tartışılmazdır.
Günümüzde teknolojik gelişmelerin yardımı ve
“İnsan Genom Projesi” çalışmaları ile araştırmacılar her bir tümörün
moleküler özelliklerini tanımlamışlar ve görünüş olarak benzer tümörler
arasında bile geniş heterojenik farklar bulunduğunu gözlemlemişlerdir.
Genler, kanserde temel oyuncu konumundadırlar. Her birimizin
hücrelerimizdeki hayati merkez olan çekirdekte konumlanmış yaklaşık
25.000 adet genimiz bulunmaktadır. Çekirdekteki DNA çift heliks şeklinde
bükümlü bir moleküldür ve A, T, C, G ile belirtilen 4 çift baz ile
oluşmuştur. Gendeki bu harfler ile belirtilen sekans RNA (ribonükleik
asit) aracılığı ile spesifik bir mesaj göndererek bu mesaja uygun
protein üretimini sağlamaktadır. Eğer mesaj hatasız ise protein üretimi
de doğru olacaktır. Eğer genlerde bir bozukluk bulunuyor ise mesaj
yanlış iletilerek proteinin de üretimi hasarlı gerçekleşecektir.
Son 10 yılın en büyük keşiflerinden biri de bazı özel etkileşimlerin
tümör hücresindeki sinyali farklılaştırarak “bağımlılık” adı verilen bir
olguyu yaratmasıdır. Bu fenomenin anlamı, bu özel etkileşimlerin
sürekliliği bulundukça tümörün yaşayıp kendisini yeniden üretebilme
potansiyelinin oluşmasıdır. Bu etkileşimler pek çok şekilde olabilse de
büyük çoğunluğunu gen mutasyonları, değiştirici ve kuvvetlendirici
etkiler oluşturmaktadır.
Zindelikler Dileriz…
Kanser biraz hilekardır. Kabul edebilmek anlık
bir duygu olsa da bu duyguyu üst üste binen ve her biri öncekinden daha
derin farkındalıklar takip eder. Benzetme yapılacak olsa ne bir son
durak, ne de kaybeden ile kazanan arasındaki bir savaş ya da oyundur.
Kendinizi veya bir başkasını suçlamak bilim insanlarının bile tam
olarak açıklayamadığı hücre mutasyonunu açıklayamaz. Hayat bitmemiştir,
ama artık farklıdır ve hiç akıldan çıkmaması gereken tek şey vardır;
Herşeyden Önce Siz...
Tedavinin başarısı ve verilen cevabı
etkileyen milyonlarca faktör bulunmaktadır. Yeni tanıların (özellikle
genç hanımlarda) artışı bile bilim insanları tarafından
açıklanamamaktadır. Bir kısmı görüntüleme teknolojisindeki hassasiyet
artışına bağlarken diğer bir kesim çevresel faktörlerin artan etkisine
bağlamaktadır. Sonuç; “Bazı Şeyler Olur” dur.
Bu “şey”ler
olduktan sonra kurallar ve istekler varmıdır? İşte sizlerle paylaşmak
istediğimiz farklı bir örnek; ABD, Idaho’ da metastatik meme kanseri ile
yaşayan dört hanımın yayınladıkları kısa bir “Ortak İstek Listesi”.
Umarız ilgili yerlere ulaşmıştır ve ulaştırılacaktır;
* Bizim sizlerin desteğine çok ihtiyacımız var ama bazen nasıl isteyeceğimizi bilemiyoruz ve sizin anlamanızı rica ediyoruz,
* Tanıdan sonra bizlere çok yardımcı oluyorsunuz fakat zaman
ilerledikçe aslında ihtiyaçlarımızın daha da artıyor olmasını
farketmiyorsunuz,
* Biz de sizleri ziyaret etmek istiyoruz fakat tek sunacağınızın “acıma” olmaması koşulu ile,
* Bazen hastalıklarımızdan da konuşabiliriz ama bunu hemen bizimle ilgilenin anlamında algılamamanızı istiyoruz,
* Bizimle ağlayabilirsiniz ama yaptığımız şakalara da beraberce güleceksek,
* Hastalığımız dışındaki pekçok şeyden konuşabiliriz ama bzim hayatımızın bir daha eskisi gibi olmayacağını lütfen unutmayınız.
Zindelikler Dileriz...
Dişlerimiz
vücudumuzdaki en sert maddedir. Dişin ortasında bulunan pulpa boşluğu
ise kan damarları ve sinirleri barındıran yumuşak bir bölgedir. Bu
boşluğu sarmalayan dentin dokusunda bulunan canlı hücreler sert minerali
salgılamakla görevlidirler. Dişin en dışındaki sert mine de dentini
koruyan kılıftır.
Diş kökleri çene kemiğine doğru iner ve
periyodontal bağlar ile sağlamlaştırılır. Her dişin 1 ile 4 arasında ana
kanalı ve varlığı fazla bilinmeyen yardımcı kanalları bulunmaktadır.
Kan damarlarımız kılcal damarlara bölünerek vücudumuzun her bölgesine
ulaşır ve resimde görebileceğiniz diş tubülleri (borucuk) de buna dahil
olurlar.
Diş doktorları kanal
tedavisi uyguladıkları zaman kovukları boşaltarak içlerini “gütaperka”
olarak adlandırılan bir dolgu maddesi ile kaplar ve diş içerisinde kan
dolaşımını engellerler fakat kan dolaşımı kesilmiş olan bakteriler
tubüllerin içerisinde tüm antibiyotik ve vücudun bağışıklık sisteminden
saklanmış olarak kalmaya devam edebilirler.
Oksijensizlik ve
besinsizlik stresi ile bir zamanlar yararlı bakteriler olan bu
organizmalar dönüşüm geçirerek anaerobik ve güçlü bir virülan haline
gelmeye başlar, toksik patojenleri ile ölü dişin tubülleri içerisinde
pusuya yatarak bir yayılma fırsatı beklerler.
Bağışıklık
sistemi güçlü olduğu sürece tübüllerden kaçan herhangi bir zararlı
yakalanır ve imha edilir. Fakat kanser gibi hastalıklar nedeni ile
zayıflayan bir bağışıklık sisteminde enfeksiyon kontrolünde hatalar
meydana gelebilir ve değişik organlara göç eden bu organizmalar pek çok
yeni problem yaratabilme potansiyeline (kalp, böbrek, romatizma,
nörolojik, otoimmün gibi) sahip olurlar.
Konuyu farklı bir
açıdan incelemek isteyen Minnesota Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi
As. Profesörlerinden Dr. Robert Jones kanal tedavisi ve meme kanseri
ilişkisini incelemiştir. 300 kadını kapsayan 5 yıllık bir araştırma
sonuçları ise şaşırtıcı olmuştur. Bulgular şu şekildedir;
* Meme kanseri hastalarının % 93 oranındaki bir kısmında kanal tedavisi bulunmaktadır,
* % 7 lik bir kısmında farklı oral bir hastalık bulunmaktadır,
* Çok büyük bir oran ile vücuttaki tümörler ile kanal tedavisi veya oral hastalıklar aynı tarafta bulunmaktadır.
Dr. Jones’ un teorisi bu toksinlerin bir tümör gelişmesini
engelleyebilecek proteinleri durdurabilmesi üzerine dayalıdır ve bir
alman doktor olan Josef Issel de “terminal” kanser hastalarının % 97
sinde kanal tedavisi bulunduğunu açıklayarak teoriye destek vermiştir.
Eğer bu doktorlar ve araştırmalarda bir mantık ve haklılık payı
bulunuyor ise; bağışıklık sisteminizin desteğinin artması vücudunuzdaki
“ölü” bir parçadan kurtulmaktan geçiyor olabilir. Tavsiyemiz; diş
hekiminiz ile olan ilk randevunuzda kendisi ile bu konuyu konuşmanız ve
önerileri doğrultusunda hareket etmeniz olacaktır.
Zindelikler Dileriz…
