Yağ, hormonlarınızda tahribat yaratarak kendisini yakmanızı engeller. Melatonin, serotonin ve dopamin
gibi motivasyonunuz, ruhsal durumunuz, uykunuz ve açlık hissinizi
etkileyen hormonlarınız arasındaki denge ise gelişiminiz ve vücudunuzun
yenilenmesi için gerekli şartlardandır. Bu dengenin oluşamaması ise yağ
depolanmasını yaratan nedenlerden biridir.
Düzenli uyku, tüm bu
hormonların regülasyonunda önemli bir role sahiptir. Uyku döngünüzü
gözden geçirmek ve mışıl mışıl uyumanızı sabote eden suçluları bulmak
istiyorsanız aşağıdaki önerilerimiz yardımcı olacaktır;
1# Gece
yenilen yemek ve atıştırmalıklar vücudunuzun uyku esnasındaki soğuma
döngüsünü bozar ve aynı zamanda insülin seviyelerinizi yükseltir. Sonuç
olarak hem hücre destekçisi melatonin hem de büyüme hormonları daha az
salgılanır.
Önlem: Kestirmeye gitmeden 3 saat önce yemek yemeyi bırakınız…
2# Çok küçük miktarda bir yapay ışık bile melatonin ve dolayısı ile
büyüme hormonu salgısında baskılanmaya neden olur. Işığa maruz
kaldığınız süre boyunca kortizol hormonunuz da normalden yüksek
seyreder.
Önlem: Kuvvetlice perdelenmiş karanlık bir ortamda
uyumanız gerekir. Alarmlı çalar-saatiniz var ise ekran ışığını size
bakmayacak bir yöne doğru çevirmeniz yararlıdır... Ciddiyiz
3# Yatak odanızda bulunan ve elektromanyetik alan yayıcısı tüm
elektrikli cihazlar epifiz bezinin çalışma sisteminde bozukluk yaratarak
melatonin ve serotonin salgısını etkilerler. Araştırmalar
elektromanyetik alanların (EMF) kanser riskini yükselttiğini de
göstermiştir.
Önlem: Yatak odanızda elektrikli cihaz kullanmayınız.
Eğer mecbursanız aranızda en az 90 cm’ lik bir mesafe bırakmaya dikkat
ediniz.
4# Uykuya gitmeden önce içilen her sıvının gece sizi
tuvalete taşıma olasılığı vardır. Tuvalete çıkmanın uyku düzeninizi
bozması dışında yaktığınız her tuvalet lambasının melatonin salgınızı
bloke edeceğini de unutmamanız gereklidir.
Önlem: Uyumayı
planladığınız saatten 2 saat öncesinde sıvı alımını bırakınız.
Tuvaletinizde ise gece için mutlaka bir kırmızı ışık kaynağı
bulundurunuz ve standart ışığı açmayınız.
5# Düzenli egzersizin
uyku düzenine faydası herkes tarfından bilinmektedir. Gece geç
saatlerde uygulanan bir kardiyo antrenmanı ise vücut ısısını
yükselteceğinden melatonin salgısının blokajına neden olmaktadır. Bu
antrenman sonrası beyin aktivitelerinizi canlandıran noradrenalin,
dopamin ve kortizol ile de etkileşim olacağı için uykuya dalmanız da
zorlaşacaktır.
Önlem: Uyumadan 3 saat önce kardiyovasküler egzersiz programını bitirmiş olmaya çalışınız.
6# Tetikleyici hormonlar olan noradrenalin ve dopamin TV şovları
seyrederken ya da internette surf yaparken yükselebilir. Oysa istenen
serotonin’ in dominant hale geçmesi ve uykunuzu iyileştirmesidir.
Önlem: Uykudan önce meditasyon, kitap okumak veya yazı yazmak gibi aktiviteler zihninizi sakinleştirecektir, deneyiniz.
7# Birçok kişi uyuduğu ortamın ılık olmasını tercih eder. Fazla sıcak
bir ortam ise uyku halinde olan vücudun doğal soğuma döngüsünü
bozacağından dolayı melatonin ve büyüme hormonu salgılarının işi
zorlaşır. Uyku süresince cildinizin, kemiklerinizin, kaslarınızın
yenilenmesinin ve yağ yakımınızın azalması da cabası…
Önlem: Uyku
ortam sıcaklığınızın en fazla 21°C olmasına özen gösteriniz. Benzer
şekilde sizi sıkı sıkı saran, kalın ve vücut ısınızı yükseltebilecek
pijamalar ile ağır yorganlar kullanmamaya dikkat ediniz.
8#
Melatonin’in sabah saatlerinde düşmesini sağlamanız gereklidir.
Uyandığınızda karanlıkta kalmaya devam ettiğiniz sürece vücudunuzun
sabah olduğuna ve kalmanız gerektiğine adapte olması zorlaşır. Gün
içerisinde yüksek seviyede melatonin ile dolaşmanız size yorgunluk hissi
verebileceği gibi serotonin’in düşüşüne etki etmesi ise kaygı,
depresyon ve açlık duygularına yol açabilmektedir.
Önlem: Uyandığınız anda perdeleri açarak ışığın girmesini sağlayınız veya aydınlık bir ortama çıkınız.
9# American Cancer Association (ACS) yaptığı araştırmalarda günde 6
saatten az ve 9 saatten fazla uyuyan kişilerde kanser riskinin arttığını
belgelemiştir. Yeni araştırmalar ise günde 7 ½ saat uyuyan kişilerin
daha uzun ömürlü olduklarını göstermiştir. Bireyler arasında
farklılıklar olabileceği için herhangi bir çalar-saat kullanmadan
kalktığınız ve kendinizi yenilenmiş hissettiğiniz uyku süresinin normal
olduğu düşünülmektedir.
Önlem: Uyku sürenizin yeterli olmadığını hissediyorsanız kendinize 7 ½ saati hedef olarak koyunuz.
10# 2005 senesinde A.B.D. de tamamlanan Ulusal Uyku Anketi’ ne katılan
kişilerin % 59’ u kendilerini “gün insanı”, % 41’ i ise “gecekuşu”
olarak tanımlamıştır. Uykusuzluk ve uyku apnesinin daha sık görüldüğü
“gecekuşu” grubunda ayrıca bu dengesizliğin neden olduğu fazla kilo
alımı da görülmektedir. Uykuda geçmesi gereken zamanlarda uyanık kalmak
kortizol’ü yükselterek leptin’ i azaltmakta ve büyüme hormonunu da
etkileyen bir hormonal dengesizlik yaratmaktadır. Dengenin korunması
için kortizol’ ün uykunuzun ikinci bölümüne denk gelen 02:00, 04:00 ve
06:00 saatlerinde bir hafif sıçrama yapmasını teşvik eden şartları
yaratmanız yararlıdır.
Önlem: Kafanızı yastığa 22:00 – 23:00 saatleri arasında koymayı planlayınız.
Zindelikler Dileriz…
Sceinceblog, 25 Mart 2014
Bu ay
Journal of Nutritional Biochemistry’ de yayımlanan bir çalışma şeftali
ekstratında bulunan fenolik bileşik karışımlarının kullanımı ile meme
kanseri metastazının önlenmesinde fareler üzerinde başarı elde edildiği sonucunu açıklanmıştır.
Texas A&M AgriLife Araştırma laboaratuarlarında gerçekleştirilen ve
birkaç sene önce şeftali ile kırmızı erik polifenollerinin normal
hücrelere dokunmayarak agresif meme kanseri hücrelerini baskıladığının
bulgulandığı araştırmaların devamı olan çalışma, Texas A&M
Universitesi, Veteriner Fakültesi, Farmakoloji ve Fizyoloji Departmanı
işbirliği ile gerçekleştirilmiştir.
Araştırmada, MDA-MB-435
(yüksek metastatik karsinom) tipinde agresif meme kanseri hücreleri
verilen farelerde oluşan akciğer metastazlarına ait marker genlerin ve
metastazın birkaç hafta süre ile şeftali ekstratı verilen farelerde
baskılandığı görüntülenmiştir. Araştırmacılar Dr. Luis
Cisneros-Zevallos, Dr. David Byrne ve Dr. Weston Porter tarafından
farelere verilen ekstratın insanlar açısından anlamının günde yaklaşık 2
– 3 şeftaliye eşit olduğu ve insanlar üzerinde yeni çalışmalara
başlanması gerekliliğinin önemine dikkat çekilmiştir.
Şeftali
polifenollerinin metastazı baskılamasının altında yatan mekanizmanın
metalloproteinazların gen ekspresyonunun hedeflenerek modüle edilmesi
ile bağlantılı olabileceğini öneren araştırmada birçok şeftali meyve
türünün benzer polifenolik özelliklere sahip olduğu ve moleküler
mekanizmaların tam anlaşılabilmesi için araştımalara devam edileceği
açıklanmıştır.
“Bulgularımız önemlidir ve bu çalışmada
şeftalide bulunan doğal fenolik bileşiklerin meme kanseri ve metastaz
üzerindeki baskılayıcılığı laboratuar ortamında ortaya çıkartılmıştır.
Sonraki hedefimiz bunu insanlar üzerinde onaylayacak deneyleri
tamamlamak ve standart tedavileri destekleyici bir beslenme programı
fırsatı elde etmektir.” – Dr. Cisneros-Zevallos.
Zindelikler Dileriz...
Newsweek, 28 Mart 2014
Matematik,
aciliyet gerektiren konular için pek kullanılmıyor olsa da Tampa Moffitt
Kanser Merkezi yöneticilerinden Robert A. Gatenby tarafından
onkologlar ile birlikte çalışmaları için istihdam edilen
matematikçiler, hesap analiz öğrencilerinin yıllardır kullandığı
diferensiyel denklemler aracılığı ile kanserin kaosunu çözmeye
çalışıyorlar. Umut ettikleri ise, matematiksel modelleme ile kanserin
ilerleyişini bir kasırganın hareketlerini önceden tahmin etmeye benzer
şekilde belirleyebilmek.
Araştırmada yer alan matematikçilere
göre kanseri gerçekten bilmiyoruz ve öğrenene kadar da tüm çabalarımız
karanlığa kılıç sallamak ile benzer olacak; sanki aeorodinamik bilgisi
olmadan uçak üretmeye çalışmak ve uçana kadar kanat ilave etmek gibi...
Modern onkolojinin değişkenlik gösteren ilerlemeleri ise kimsenin hatası
değil fakat herkesin problemi gibi gözükmekte.
Gatenby,
kaybettiğimiz savaştan yorgun düşmüş ve 30 yıl sonra hiç kolay olmayan
bir karara varmış; “Kanser, bizden daha zekidir ve medikal silahlanma
strajimizden kaçabileceği yollar bulacaktır.”
1977 senesinde
radyoloji derecesini edinen Gatenby, 1981’ de Philadelphia Fox Chase
Kanser Merkezi için çalışmaya başlamış ve insan genomunda kanserin
doğuşu ile ilgili en büyük ipuçlarından olan Philadelphia kromozomu
araştırmacılarının evinde olma şansını bulmuştur. Günümüzde de tamamen
genomik – gen biliminin kölesi durumunda olduğunu düşündüğü ilaç sektörü
Gatenby’ nin ilgisini çekmemiş ve hücrelerin neden patlarcasına
büyüyerek onu besleyen vücudu öldürmeye çalıştığı ana fikri üzerine
yoğunlaşmayı tercih etmiştir.
Newton’ un “Hareket Yasaları”
dahilinde, matematik sanki bir anahtar gibidir. Matematik zaten finans
ve hava tahmin modellemelerinde fazlasıyla hassas dış kuvvetlerin
hesaplanmasında kullanılmaktadır. Diğer onkologların matematiksel
modellemenin deney yapamayacak kadar aptal olanlar için olduğunu veya
kanserin modellenemeyecek kadar karmaşık olduğunu söylemesi Gatenby’ i
durdurmamış ve tıp sektöründe formal hiçbir deneyimi bulunmayan beş
matematikçi eşliğinde “Entegre Matematiksel Onkoloji Departmanı”nı
kurmuştur.
“Tabiki kanser karmaşıktır fakat çok karmaşık
olduğunu nasıl söyleriz? Karmaşıklık bile altında basit kurallar
barındırabilir ve biz herkesin kendi küçük kanser kasırga modeli
olduğunu bulmaya çalışıyoruz.” – Sandy Anderson, Matematikçi
Anderson’ un bilgisayar modellemesinde meme kanserini görüntülüyoruz.
Yeşil renk seçilerek modellenmiş hücrelerin bir bulut gibi ekrana
yayılmasının ardından değişik tedaviler sonrasında neler olduğunu
görüyoruz; bazen yavaşlıyor ama bazen bir patlama yaşanıyor. Hastalığa
bir sezgisel rasyonel yaklaşım olarak düşünülecek bu modelleme çok da
kolay değil çünkü FDA tarafından onaylanan bir düzine ilacın tanının
evre ve tipine göre değişebilen birçok kombinasyonu olabiliyor ve
doktorlar işe yarayacağını “düşündükleri” bileşimi seçiyorlar.
“Kanser birçok patikada yol alabilir ve biyolojinin duvara çarptığı
yerlerde matematik bize cevaplar sunabilir.” – Donald A. Berry, M.D.
Anderson Cancer Center Biyoistatistik Departmanı, Houston.
Denklemler, eğer hastalara yardımcı olamıyorlar ise bir anlam ifade
etmezler. Gatenby, 2005 senesinde başına geçtiği Arizona Üniversitesi
Radyoloji Departmanında sadece kasırganın yönünü tahmin etmekle kalmayıp
rotası üzerindeki şehirleri de kurtarabilme amaçlı olarak kanserin
evrimi ve karsinogenez üzerindeki rolünü anlamaya çalışmıştır. Darwin’
in doğal seleksiyon kurallarının yardımcı olabileceğini uman Gatenby,
kanserin hareketlerini haritalamada matematiğin yardımını tasarlamış
fakat evrime istemeden yardımcı olarak, kasırgaları kanserlere bizim
çevirdiğimiz sonucunda karar kılmıştır. En kötüsü de bunu hayatları
kurtarmak adına yapmamızdır.
1970’lerde tarım endüstrisi
sentetik kimyasal ilaçların sınırını keşfetti fakat rastgele
kullanımının böceklerin çoğunu öldürdüğü halde sağ kalan azınlığın daha
da güçlenerek ve zehire direnç kazanarak ortaya çıkışına neden olduğu
görüldü. “Sizi öldürmeyen daha güçlü yapar” klişesinin evrimsel
versiyonu olan bu süreç 23 Aralık 1971’ de başkan Nixon’ un hayata
geçirdiği “Ulusal Kanser Antı” çerçevesinde yürürlüğe giren “Entegre
Haşere Yönetimi” ile tüm popülasyonun yok edilmeye çalışılması yerine
akıllı bir kimyasal kullanım metodu yoluyla kontrol edilebilir bir
kapsam tutulması hedefine yönlendirildi. Her zaman haşereler olacaktı ve
hedef maksimum kimyasal dozu kullanmak yerine daha az doz ile yayılmayı
önlemekti.
Günümüzde bir kemoterapi hastasının bitmek bilmeyen
döngüsü kötü hücrelerin yanında iyilerinin de öldürülmesidir. Haşere
uzmanları kanser uzmanlarının göremediğini görmüş olabilirlermi? Kanser
tedavisi de kolay yok edilebilen hücreleri temizledikten sonra geride
kuvvetli karsinojenik savaşçılar bırakıyor olabilirmi? Direnç gösteren
hücrelerin proliferasyonunu şiddetlendirmeye daha az meyilli bir tedavi
şekline matematiksel bir yaklaşım bulunabilirmi?
“Kemoterapiye yaklaşımımız kanser hücrelerini birer Rambo’ ya çeviriyor.” Ariosto S. Silva, Matematikçi.
Cancer Research’ de yayımlanan Gatenby makalesi; Uyarlanabilir Adaptif Terapi’ den:
“Tümör, niteliksel olarak hızla büyümeye meyilli ve kemoterapiye
duyarlı hücreler ile gelişime isteksiz ve kemoterapiye dirençli
hücrelerden oluşur. Standart tedavide maksimum tolere edilebilen kemo
dozunu vermek duyarlı hücreleri yok eder fakat giden bu hücrelerin
bariyerinin ardında mağaralarından çıkmaları için elverişli koşul ve
alanı bulan uyuyan, saklanmış ve güçlü hücreler yaratılmış olur.”
Zindelikler Dileriz...
Newsweek, 28 Mart 2014 tarihli Alexander Nazaryan makalesinden adapte edilmiştir.
Yüksek çözünürlükte imaj için http://www.pinterest.com/pin/390265123932014830/
